Επειδή κάποιος φίλος με συνεχάρη για την πρώτη αξίοπιστη μετάφραση των Αργοναυτικών του Ορφέα που έχει διαβάσει ποτέ του, με ρώτησε αν ήταν δύσκολο και πόσο να γράψω το μέτρο. Του είπα ότι θα του απαντήσω μέσω του blog μου για να καταλάβουν άπαντες ότι αν υπάρχει θέληση, τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο. Ακόμη κι ένας άνθρωπος των θετικών επιστημών, μπορεί να γράψει ένα καθαρά φιλολογικό θέμα ή ένας π.χ.δικηγόρος να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους αστρονόμους του 20ου αιώνα (Edwin Hubble).
Πήρα λοιπόν το κείμενο του Πασά, που σαφώς είναι το πιό αξιόπιστο απ'τα υπόλοιπα που είναι απλή αντιγραφή (σ.σ. ούτε τα σφάλματα της δακτυλογράφου που το πρωτοέγραψε σε γραφομηχανή δεν έχουν διορθώσει, όπως επισημαίνω στο βιβλίο μου) και το φωτοτύπησα (184 σελίδες βγήκε).
Οι στίχοι είναι 1384. Κάθε στίχος έχει 6 μετρικά πόδια. Δηλαδή τράβηξα μικρές κόκκινες γραμμές στο αρχαίο κείμενο για να ξεχωρίσει το μέτρο. Πόσες; Φυσικά 6 σε κάθε στίχο. Άρα 6χ1384=8.184 μικρές κατακόρυφες γραμμούλες ή 8.184 πόδες(μετρικός κανόνας) σε όλο το έργο. Για σκεφτείτε το νούμερο:8.184 φορές σημείωσα με το κόκκκινο στυλό το κείμενο. Να μου πήρε περί τα 20δευτερόλεπτα να μελετήσω κάθε πόδα; Κάπου εκεί. Αν λοιπόν διαιρέσω το 8.184 με το 3600sec (που έχει η ώρα) και το πολαλαπλασιάσω με τα 20sec=45 ώρες!!!! Τόσο μου πήρε να γράψω το μέτρο. Δηλαδή 2 σχεδόν ημέρες (σε σύνολο φυσικά) έβαζα γραμμές. Αν θυμηθώ και τα κάποια λαθάκια που βρήκα στις γραμμούλες και διόρθωσα εκ τωντα υστέρων, σχημάτισα πάνω στο κείμενο τουλάχιστον 8.250 γραμμούλες.
Για να αποκωδικοποιήσω και να γράψω από την αρχή τους 19 κατεστραμένους στίχους, μου πήρε τουλάχιστον 10 ώρες για να τους γράψω, σβήσω, ξαναγράψω, ξανασβήσω και τελικά οριστικοποιήσω.
Και βέβαια μου πήρε κάποιες ημέρες όλα αυτά να τα περάσω στο word, να αντιστοιχίσω ΑΚΡΙΒΩΣ το αρχαίο κείμενο με τη μετάφραση ανά 5 στίχους. Το πολύ επίπονο στο word ήταν τις μικρές γραμμούλες του πρόχειρου κειμένου για τουλάχιστον 30 στίχους να τις βάλλω στοιχισμένες κατακόρυφα και στους 3 νέους στίχους που δημιουργήθηκαν (σ.σ. αρχαίο κείμενο με μέτρο, αρίθμηση ποδών και ονομασία ποδών )στο word. Πραγματικά για να δημιουργήσω ίσα διαστήματα έβαλα στο space τή μικρότερη δυνατή γραμματοσειρά 1μμ. Μόνο με αυτό το τρυκ το αισθητικό αποτέλεσμα με ικανοποίησε και πέτυχα απόλυτη στοίχηση. Με την βοήθεια της Ανεζίνας χτενίσαμε το κείμενο και βρήκαμε κάποια εμφανή λάθη που διορθώσαμε. Όμως στο βιβλίο που έφτασε στα χέρια μου, βρήκα μικρά λαθάκια που ξέφυγαν, που στη νέα έκδοση θα παραληφθούν κατά το δυνατόν (σ.σ. ο κανόνας ότι δεν υπάρχει βιβλίο χωρίς λάθη είναι τελικά αξίωμα!!!).
Πραγματικά τώρα που το συνειδητοποιώ, μου φαίνεται ΑΔΥΝΑΤΟΝ το πως τα κατάφερα. Ήταν όμως τόσο μεγάλη η αφοσίωσή μου, με είχε τόσο συνεπάρη η απίστευτη γοητεία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, που τελείωσα το έργο σε διάστημα τριών περίπου μηνών (φυσικά μεικτός χρόνος, με 10ωρη απασχόληση στα ΕΛΠΕ, προσωπική διασκέδαση, κοινωνική ζωή κλπ). Αν ασχολιόμουν μόνο με αυτό το έργο, πιστεύω ότι σε ένα μήνα θα το είχα σαφώς ολοκληρώσει (φαντάζομαι ότι σαν διδακτορική διατριβή που είναι, θα έπαιρνε σε κάποιους 2-3 χρόνια, καλά να είναι το δημόσιο να πληρώνει). Άρχισα λοιπόν σιγά-σιγά να αφαιρώ ή να προσθέτω λεξούλες για να διατηρώ το 6μετρο, πράγμα που ήταν τελικά πολύ εύκολο. Κάποια στιγμή λοιπόν έφτασα στο στίχο 225, όπου υπάρχουν αποσιωπητικά , που σημαίνει ότι ο στίχος είναι κατεστραμένος. Ο Πασάς και οι υπόλοιποι αντιγραφείς το αφήνουν κενό (κάποιοι καλοπροαίρετοι ίσως πουν ότι σεβάστηκαν το αρχαίο κείμενο, ενώ εγώ λέω με παρρησία ότι το φοβήθηκαν) και γράφουν ότι στην Αργώ ανέβηκε και κάποιος συγγενής του βασιλιά Πελλία ( έτσι γενικά κι αόριστα).
Για να αποκωδικοποιήσω και να γράψω από την αρχή τους 19 κατεστραμένους στίχους, μου πήρε τουλάχιστον 10 ώρες για να τους γράψω, σβήσω, ξαναγράψω, ξανασβήσω και τελικά οριστικοποιήσω.
Και βέβαια μου πήρε κάποιες ημέρες όλα αυτά να τα περάσω στο word, να αντιστοιχίσω ΑΚΡΙΒΩΣ το αρχαίο κείμενο με τη μετάφραση ανά 5 στίχους. Το πολύ επίπονο στο word ήταν τις μικρές γραμμούλες του πρόχειρου κειμένου για τουλάχιστον 30 στίχους να τις βάλλω στοιχισμένες κατακόρυφα και στους 3 νέους στίχους που δημιουργήθηκαν (σ.σ. αρχαίο κείμενο με μέτρο, αρίθμηση ποδών και ονομασία ποδών )στο word. Πραγματικά για να δημιουργήσω ίσα διαστήματα έβαλα στο space τή μικρότερη δυνατή γραμματοσειρά 1μμ. Μόνο με αυτό το τρυκ το αισθητικό αποτέλεσμα με ικανοποίησε και πέτυχα απόλυτη στοίχηση. Με την βοήθεια της Ανεζίνας χτενίσαμε το κείμενο και βρήκαμε κάποια εμφανή λάθη που διορθώσαμε. Όμως στο βιβλίο που έφτασε στα χέρια μου, βρήκα μικρά λαθάκια που ξέφυγαν, που στη νέα έκδοση θα παραληφθούν κατά το δυνατόν (σ.σ. ο κανόνας ότι δεν υπάρχει βιβλίο χωρίς λάθη είναι τελικά αξίωμα!!!).
Πραγματικά τώρα που το συνειδητοποιώ, μου φαίνεται ΑΔΥΝΑΤΟΝ το πως τα κατάφερα. Ήταν όμως τόσο μεγάλη η αφοσίωσή μου, με είχε τόσο συνεπάρη η απίστευτη γοητεία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, που τελείωσα το έργο σε διάστημα τριών περίπου μηνών (φυσικά μεικτός χρόνος, με 10ωρη απασχόληση στα ΕΛΠΕ, προσωπική διασκέδαση, κοινωνική ζωή κλπ). Αν ασχολιόμουν μόνο με αυτό το έργο, πιστεύω ότι σε ένα μήνα θα το είχα σαφώς ολοκληρώσει (φαντάζομαι ότι σαν διδακτορική διατριβή που είναι, θα έπαιρνε σε κάποιους 2-3 χρόνια, καλά να είναι το δημόσιο να πληρώνει). Άρχισα λοιπόν σιγά-σιγά να αφαιρώ ή να προσθέτω λεξούλες για να διατηρώ το 6μετρο, πράγμα που ήταν τελικά πολύ εύκολο. Κάποια στιγμή λοιπόν έφτασα στο στίχο 225, όπου υπάρχουν αποσιωπητικά , που σημαίνει ότι ο στίχος είναι κατεστραμένος. Ο Πασάς και οι υπόλοιποι αντιγραφείς το αφήνουν κενό (κάποιοι καλοπροαίρετοι ίσως πουν ότι σεβάστηκαν το αρχαίο κείμενο, ενώ εγώ λέω με παρρησία ότι το φοβήθηκαν) και γράφουν ότι στην Αργώ ανέβηκε και κάποιος συγγενής του βασιλιά Πελλία ( έτσι γενικά κι αόριστα).
Το πρώτο όνομα που σκέφτηκα ήταν ο Άκαστος ο γιός του Πελλία. Διάβασα προσεκτικά το αρχαίο κείμενο και πρόσεξα αμέσως (σ.σ. φυσικά από την ανάλυση του μέτρου) ότι η λέξη αγχιστεύς αναφερόταν όχι στον Πελλία, όπως λένε Πασάς και λοιποί, αλλά στο πρόσωπο που υπήρχε και αυτό στον κατεστραμμένο στίχο: Στον Ιάσονα. Δηλαδή στην Αργώ ανέβηκε ο υιός του βασιλιά Πελλία, ο Άκαστος, που ήταν αγχιστεύς, (δηλαδή εξάδελφος) του Ιάσονα. Συνεπώς βγαίνει και νόημα 100% αλλά έχει και μέτρο.
Λύνοντας λοιπόν τον πρώτο μεγάλο γρίφο με τον "αγνωστο" Αργοναύτη, τον Άκαστο, συνέχισα με τον ίδιο τρόπο, με τους στίχους όπου έλειπε ο Βορυσθένης ποταμός, τον οποίο εύκολα εντόπισα σαν θέση από την Γεωγραφική Υφήγηση του Πτολεμαίου (σ.σ. ο σημερινός Δνείπερος της Ουκρανίας) και με το στίχο με τη Σκύλλα που κι αυτή ήταν σβησμένη, αλλά η παρουσία της "γειτονικής "Χάρρυβδης με βοήθησε να την εντοπίσω και αυτή. Έχοντας λοιπόν πάρει τον "αέρα" του αρχαίου κειμένου, συμπλήρωσα και τους υπόλοιπους 16 κατεστραμμένους στίχους.
Όσοι λοιπόν πάρουν το βιβλίο μου, να ξέρουν ότι μόνο αυτοί έχουν το πρωτότυπο βιβλίο ΟΡΦΕΩΣ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ.
Ένα βιβλίο κόσμημα που δεν πρέπει να λείπει από κανένα Ελληνικό σπίτι. πό καμιά σχολική βιβλιοθήκη.
Κάποιοι που δεν ήξεραν ότι έχω κάνει τέτοια σημαντική για τα Ελληνικά Γράμματα εργασία, είπαν ελαφρά τη καρδία στον εκδότη μου Μάνο Κώνστα: Έλα μωρέ, αβαντάρεις το Σοφιά γιατί ανήκει στους συγγραφείς σου. Κι ο Μάνος τους απήντησε σαν νέος Θεμιστοκλή: Πάταξον μεν, άκουσον δε. Ή σε ελεύθερη μετάφραση: Διαβάστε πρώτα το βιβλίο του και πείτε τις εντυπώσεις σας. Και πράγματι τον ρώτησα και μου τις είπε μεν, δεν σας τις λέω δε.Τις κρατάω παρακαταθήκη για τον εαυτό μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου