Τετάρτη 7 Απριλίου 2010

ΧΕΛΥΣ :ΕΝΑ ΘΑΥΜΑΣΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑΣ

To μουσικό όργανο του Ορφέα, δεν ήταν η λύρα, όπως κακώς γράφουν όλοι οι μεταφραστές, αλλά ΧΕΛΥΣ. Ονομαζόταν έτσι γιατί το αντηχείο του οργάνου ήταν από κέλυφος χελώνας (εξ ού ετυμολογικά και το ονομά της).
Είχε πιθανότατα 7 χορδές-όσες δηλαδή και οι νότες-που  συνήθως ήταν από έντερα βοοειδών (υπήρχαν άφθονα ζώα, τα οποία φυσικά οδηγούσαν οι Κένταυροι). Τα ξύλινα τμήματά της χέλυος ήταν κατασκευασμένα από κάποιο σκληρό αλλά εύκαμπτο ξύλο, πιθανότατα από φηγό (βελανιδιά).
Η πρώτη χορδή της χέλυος λεγόταν υπάτη και η τελευταία νεάτη, ενώ ο Ορφέας την αποκαλεί "πολυκλώνον χέλυν" δηλαδή πολύχορδη. 
Σκέφτηκα λοιπόν να την αναπαραστήσω. Την ζωγράφισα αρχικά με σινική μελάνη, αλλά επειδή η φωτογραφία δεν ήταν πολύ καθαρή, την επανασχεδίασα στο Autocad. Τι παρατήρησα στο εκπληκτικό αυτό μουσικό όργανο; Ότι μπορούσαν να το παίζουν δεξιόχειρες και αριστερόχειρες χωρίς να χρειάζεται να το γυρίσουν ανάποδα, όπως γίνεται με τις κιθάρες. Επειδή το όργανο έχει άξονα συμμετρίας, με μιά απλή αντιμετάθεση των τριών πρώτων χορδών με τις τρείς τελευταίες-αφού η μεσαία ταυτίζεται με τον άξονα συμμετρίας του οργάνου-μπορούσε  οποιοσδήποτε αριστερόχειρας άνετα να το μάθει και αυτός. 
Πραγματικά με εντυπωσίασε το γεγονός ότι η χέλυς είναι δημιούργημα σαφέστατα ενός μαθηματικού μυαλού!!!
Σε καμία αναπαράσταση που έχω δει σε ζωγραφικό πίνακα ή τοιχογραφία, ο Ορφέας δεν κρατάει το αγαπημένο του μουσικό όργανο την χέλυν, αλλά κάτι ερμαφρόδιτο μεταξύ λύρας και άρπας. Ειλικρινά απορώ πως φιλόλογοι μεταφράζουν τη λέξη χέλυς με τη λέξη λύρα. Αγνοούν φυσικά ότι  λύρα είναι η μετάφραση της λέξης χέλυς στα Λατινικά (LYRA). Γι' αυτό και ο αστερισμός του Βορείου ημισφαιρείου, που είναι αφιερωμένος στο μουσικό όργανο του Ορφέα, λέγεται LYRA. Γιατί απλούστατα οι Ρωμαίοι, όταν τον 1ο π.Χ. αιώνα μετέφραζαν στα Λατινικά τους αστερισμούς που είχαν τα ελληνικά ονόματα που τους είχε δώσει ο Ορφέας, διάλεξαν το LYRA  που σαφώς τους ήταν πιό εύηχο και πιο οικείο, αφού η λύρα ήταν όργανο που υπήρχε και τη ρωμαϊκή εποχή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: